Ang pertussis, na kilala rin bilang tigdas-hangin o whooping cough sa Ingles, ay isang nakakahawang sakit na dulot ng bakterya na Bordetella pertussis. Ito ay karaniwang nakikilala sa pamamagitan ng matinding ubo na may kasamang hirap sa paghinga at ang karakteristikong tunog na "whoop" na maaaring maririnig sa paghinga ng isang bata.

Ang pertussis ay maaaring maging nakamamatay sa mga sanggol, partikular na sa mga batang wala pang kumpletong bakuna o hindi pa lubos na protektado ng kanilang bakuna laban dito. Ang mga sanggol na may pertussis ay maaaring magkaroon ng mga komplikasyon tulad ng pneumonia, mga seizure, at pagkamatay.

Ang pagbabakuna laban sa pertussis, na karaniwang bahagi ng kombinasyon na bakuna katulad ng DTaP (diphtheria, tetanus, at acellular pertussis) sa mga sanggol at bata, ay nagbibigay ng proteksyon laban sa sakit na ito. Bukod dito, ang mga booster dose ng bakuna (Tdap) ay ipinapayo para sa mga tao sa kanilang mga teenage years at sa bawat 10 taon pagkatapos nito upang mapanatili ang proteksyon laban sa pertussis.

Ang pertussis ay maaaring maiwasan sa pamamagitan ng mga sumusunod na hakbang:

Pagpapabakuna: Ang pinakamahalagang paraan upang maiwasan ang pertussis ay ang pagpapabakuna. Ang mga bakunang tulad ng DTaP para sa mga sanggol at bata, at Tdap para sa mga teenager at matatanda, ay nagbibigay ng proteksyon laban sa sakit na ito. Mahalaga na sundin ang rekomendadong schedule ng pagbabakuna para sa pinakamahusay na proteksyon laban sa pertussis.

Paggamit ng mga Hygiene Practices: Ang paghuhugas ng kamay ng maayos at regular na paglilinis ng mga bahagi ng katawan na may posibleng mga dumi o impeksyon, tulad ng mga sugat, ay maaaring makatulong sa pag-iwas sa pagkalat ng bakterya ng pertussis.

Pag-iwas sa mga Taong May Ubo: Mahalaga rin na iwasan ang mga taong may tigdas-hangin o mga sintomas ng ubo. Ang malusog na mga taong may ubo (o carrier) ay maaaring magdala ng mga bakterya at maipasa ang mga ito sa iba, kaya't pag-iwas sa malapit na pakikisalamuha sa kanila ay maaaring makatulong sa pag-iwas sa pagkalat ng sakit.

Pagtakip sa Bibig at Ilong Kapag Umuubo o Bahing: Ang pagtakip sa bibig at ilong gamit ang isang panyo o ang braso kapag umuubo o bumabahing ay maaaring makatulong sa pagpigil sa pagkalat ng mga droplet na mula sa ubo at pagbahing na maaaring maglaman ng mga mikrobyo ng pertussis.

Pag-iwas sa Pagsama sa mga Taong May Ubo: Kung ikaw ay mayroong ubo o nakakaranas ng mga sintomas ng pertussis, mahalaga na panatilihin ang sarili sa bahay at iwasan ang pakikisalamuha sa iba hanggang sa mawala ang mga sintomas. Ito ay upang maiwasan ang pagkalat ng sakit sa iba.

Sa pamamagitan ng pagpapabakuna at pagsunod sa mga karaniwang praktis ng kalinisan at pag-iingat, maaari nating tulungan at protektahan ang ating sarili at ang ibang tao mula sa pertussis.